Wat is psoriasis?
Psoriasis is een chronische huidaandoening die huidcellen snel opbouwt. Een opeenhoping van deze cellen leidt tot schilfers op het huidoppervlak. Psoriasis wordt gekenmerkt door witachtige, zilveren plekken. Ze zijn vaak ontstoken en rood, en soms zullen ze barsten en zelfs bloeden.
De levenscyclus van een huidcel is één maand. Normaal gezien komen nieuwe huidcellen langzaam naar de oppervlakte en schilferen dan af, maar bij mensen met psoriasis vindt dit productieproces in slechts een paar dagen plaats. Hierdoor hebben huidcellen geen tijd om af te vallen en stapelen ze zich op.
Psoriasis komt het meeste voor op de huid ter hoogte van de gewrichten, zoals ellebogen en knieën. De schilfering kan zich ook op andere delen van het lichaam ontwikkelen, inclusief handen, voeten, nek, hoofdhuid en gezicht. Psoriasis komt minder vaak voor op nagels, mond en het gebied rond geslachtsorganen.
Psoriasis is niet besmettelijk. Je kunt deze huidziekte niet van de ene persoon naar de andere doorgeven. Enkel mensen met erfelijke aanleg krijgen deze huidkwaal. Iedere persoon die de voorbeschiktheid heeft kan in zijn/haar leven psoriasis ontwikkelen.
Psoriasis wordt vaak geassocieerd met verschillende andere ziekten, waaronder diabetes, inflammatoire darmaandoeningen (zoals de ziekte van Crohn), hartziekte en artritis psoriatica (een vorm van gewrichtsaantasting met huidpsoriasis).
Er zijn verschillende soorten psoriasis:
Plaque psoriasis (of psoriasis vulgaris)
Plaque psoriasis is het meest voorkomende type psoriasis (80%). Het zijn rode, begrensde plekken groter dan een halve centimeter. De huid is verheven en bedekt met witachtig-zilveren erupties of ‘plaques’ die regelmatig afvallen. Deze plaques worden vaak aangetroffen op de ellebogen, knieën en hoofdhuid (psoriasis capitis).
Psoriasis guttata
Psoriasis guttata komt veel voor in de kindertijd (10%). Dit type psoriasis kenmerkt zich door een druppelvormige huiduitslag. De meest voorkomende plaatsen van deze vorm van psoriasis zijn romp, armen en benen. Deze vlekken zijn zelden verdikt zoals bij plaque psoriasis.
Psoriasis pustulosa
Pustuleuze psoriasis komt vaker voor bij volwassenen. Kenmerkend zijn witte, met pus gevulde pustels of puisten. Pustuleuze psoriasis komt voor op kleinere delen van het lichaam, zoals handen of voeten, maar het kan wijdverspreid zijn.
Psoriasis inversa
Psoriasis inversa is een zeldzamere vorm van psoriasis. Het ziet eruit als helder rode, glanzende plekken. Psoriasis inversa ontwikkelt zich onder oksels of borsten, in de lies of rond de huidplooien in de geslachtsorganen.
Gegeneraliseerde psoriasis (of erythrodermische psoriasis)
Gegeneraliseerde psoriasis is een ernstige en zeer zeldzame vorm van psoriasis. Deze vorm komt voor op grote delen van het lichaam. De huid lijkt bijna verbrand door de zon. Het is niet ongewoon dat iemand met dit type psoriasis koorts heeft of erg ziek wordt. Dit type kan levensbedreigend zijn, dus mensen moeten onmiddellijk naar een arts gaan.
Wat zijn de symptomen van psoriasis?
De meest voorkomende symptomen zijn:
- Rode, verdikte, ontstoken plekken op de huid;
- Witachtig-zilveren schubben of plaques op de rode vlekken;
- Droge huid die kan barsten en bloeden;
- Pijn;
- Jeuk en branderige gevoel;
- Verdikking of afbrokkeling van nagels;
- Pijnlijke, gezwollen gewrichten.
Niet elke persoon zal alle bovenvermelde symptomen hebben. Sommige mensen zullen volledig verschillende symptomen hebben bij een minder vaak voorkomende vorm van psoriasis.
De meeste mensen met psoriasis ondergaan “cycli” van symptomen. De aandoening kan enkele dagen of weken ernstig zijn, waarna de symptomen verdwijnen en bijna onmerkbaar zijn. Vervolgens kan de aandoening binnen een paar weken opnieuw opflakkeren door een veel voorkomende psoriasistrigger. Soms verdwijnen de symptomen van psoriasis volledig.
Wanneer je geen actieve tekenen van de aandoening hebt, kan je “in remissie” zijn. Dat wil niet zeggen dat psoriasis niet meer terugkomt, maar dan ben je wel symptoomvrij.
Wanneer dien je een arts te raadplegen?
Ga langs bij jouw huisarts als je symptomen hebt van psoriasis. Jouw huisarts kan met een eenvoudig lichamelijk onderzoek een diagnose stellen. Als de symptomen onduidelijk zijn, dan kan hij of zij je doorverwijzen naar een dermatoloog.
Als psoriasis een grote impact heeft op jouw dagelijkse leven, praat hier dan over met jouw behandelende arts. Na het opstarten van een gepaste behandeling vinden veel patiënten een heel goede levenskwaliteit terug.
Ga ook regelmatig, elke drie tot zes maanden, terug naar jouw arts zodat hij het effect van de behandeling op lange termijn kan controleren.
Wat kan je zelf doen?
Je kan de huid goed hydrateren, antiroosshampoo gebruiken, producten gebruiken die de huidschilfers verwijderen en voldoende in de zon komen.
Externe “triggers”, zoals overdreven alcoholgebruik en roken, kunnen een nieuwe aanval van psoriasis uitlokken. Periodes van stress kunnen een opflakkering uitlokken. Probeer zoveel mogelijk stress te voorkomen en andere risicofactoren in de hand te houden.
Bepaalde voedingsmiddelen veroorzaken ook ontstekingen. Het vermijden van die voedingsmiddelen kan de symptomen verbeteren. Denk hierbij aan rood vlees, geraffineerde suiker, bewerkte voedingsmiddelen en zuivelproducten.
Zonnebrand, een snijwonde of een vaccin kan ook een nieuwe uitbraak triggeren. Er zijn eveneens bepaalde medicijnen die psoriasis uitlokken. Als dat het geval is, dan doe je er goed aan om samen met je arts of apotheker op zoek te gaan naar alternatieven.
Als je ziek bent of een infectie hebt, zal je immuunsysteem overreageren om de infectie te bestrijden. Dit zou een nieuwe opstoot van psoriasis kunnen veroorzaken. Rust voldoende uit zodat je immuunsysteem niet overbelast wordt.
Wat kan jouw apotheker voor je doen?
Psoriasis is niet te genezen. De behandelingen zijn bedoeld om ontstekingen te verminderen, de groei van huidcellen te vertragen en plaques te verwijderen.
Voor het verminderen van milde tot matige psoriasis kunnen crèmes en zalven die rechtstreeks op de huid worden aangebracht, nuttig zijn. Er bestaan lokale preparaten op basis van salicylzuur, vitamine D, of corticosteroïden. Cortisonepreparaten zijn zeer effectief, maar geven op lange termijn neveneffecten.
Mensen met matige tot ernstige psoriasis en zij die niet goed op andere soorten behandelingen reageren krijgen zwaardere geneesmiddelen. Deze kunnen belangrijke neveneffecten geven, zoals een verminderde werking van het afweersysteem.
Deel dit artikel:
Dit vind je misschien ook leuk:
Wat zijn aambeien?
Wat zijn aambeien? Aambeien (hemorroïden of speen) ontstaan wanneer de bloedvaten van de anus verwijden of uitzetten. Het zijn een soort spataders die je krijgt
Een nieuwe dienst om je slaapmedicatie af te bouwen
Een nieuwe dienst om je slaapmedicatie af te bouwen Vanaf 1 februari kan je apotheker je een nieuwe dienst aanbieden voor het afbouwen van je
Hoe voorkom je een tekenbeet en wat doe je bij een beet?
Hoe voorkom je een tekenbeet en wat doe je bij een beet? Hou je er ook van om de natuur in te trekken? Dan weet