Kunnen we praten over constipatie?

Een klein (of groot) probleem met de stoelgang is voor velen gênant … Maar voor je grijpt naar een doos laxatieven of een kistje pruimen, praat je er best eerst over met je apotheker! Wij kunnen je tips geven om je darmtransit te verbeteren en, indien nodig, advies voor een goed gebruik van laxeermiddelen. Maar bovenal kan je bij ons terecht om je gerust te stellen, en erop rekenen dat wij je bij alarmsignalen terecht doorverwijst naar je arts. Je hebt er dus alles bij te winnen, zoals ook apotheker Arnaud Lambert ons toelicht. Hij is apotheker in Namen en specialist in deze materie.

Komt constipatie frequent voor?

Ja, het is een veelvoorkomende klacht die ongeveer 27% van de westerse bevolking treft. Vrouwen hebben er meer last van dan mannen, vooral tijdens de zwangerschap door hormonale veranderingen en een eventueel ijzersupplement dat veel zwangere vrouwen nemen. Het vermelden waard is ook dat veel jonge kinderen, bij potjestraining bijvoorbeeld, er last van hebben. Dat geldt ook voor 65-plussers; zij gebruiken vaak laxeermiddelen.

Wanneer spreken we van constipatie en niet meer van een ’trage darmpassage’?

De frequentie van de ontlasting varieert van de ene persoon tot de andere. Doorgaans kan je spreken van een ‘normale’ stoelgang tussen 3 keer per dag tot … 3 keer per week. Men klaagt wel erg snel over constipatie wanneer de darmtransit eens wat trager gaat dan anders, zelfs al is de frequentie nog perfect binnen de normen. Van constipatie kan je eigenlijk pas spreken als je een hele week geen ontlasting hebt gehad. Je hebt chronische constipatie als het gaat om terugkerende episodes die samengeteld 3 maand duren op een periode van 6 maand.

Is dat reden tot ongerustheid?

In de overgrote meerderheid volstaat een verandering in gewoonten om de stoelgang terug te normaliseren en is er dus geen reden om bezorgd te zijn. In erg zeldzame gevallen kan het dat de droge ontlasting blijft vastzitten in de darmen en leidt tot verstopping, of fecoliet.

Als je langer dan een week last hebt van constipatie, die gepaard gaat met flatulentie (winderigheid), buikpijn, bloedingen aan de anus, episodes van kleverige diarree afgewisseld met constipatie en gewichtverlies, dan moet je je arts consulteren. Ook als je, ondanks goede gewoonten en het gebruik van een laxeermiddel, geen verbetering merkt na 2 weken

Wat zijn die goede gewoonten voor een goede passage? 

Drink dagelijks anderhalve liter water, eet vezels en beweeg geregeld matig intensief (zoals wandelen). Vezels vind je in fruit, groenten, peulvruchten en graanproducten. Kool, witte bonen, kiwi, linzen, maar ook pure chocolade (met 70% cacao) zijn je bondgenoten.

Die goede gewoonten helpen je om een vlotte stoelgang te behouden of terug te krijgen. Verander je voeding niet van vandaag op morgen, maar eet geleidelijk aan meer vezels. Als je geconstipeerd bent, drink je best ook water dat rijk is aan magnesium. En nog een kleine tip: plaats de fles water in je zicht en binnen handbereik. Dat geldt in het bijzonder voor ouderen, die minder snel dorst hebben en vergeten om te drinken.

Is dat de reden waarom veel ouderen laxeermiddelen gebruiken?

Onvoldoende water drinken heeft een impact op de vastheid van je ontlasting. Bovendien eten ouderen ook minder doordat ze vaak minder honger hebben, wat leidt tot een tragere vertering. Dat beschouwen ze als constipatie en behandelen ze met laxeermiddelen, die in dat geval niet nodig zijn.

En wat met jonge kinderen?

De frequentie van ontlasting varieert van het ene kind tot het andere, tussen meerdere keren per dag tot om de 3 tot 4 dagen. Rond 2-3 jaar krijgen de kleintjes te maken met emotionele en omgevingsfactoren die dat ritme door elkaar gooien: potjestraining, schoolstart, eventuele spanningen tussen de ouders, te hoge toiletten… Soms verandert dan de vastheid van de ontlasting en vertraagt de darmtransit maar zijn ze daarom nog niet geconstipeerd. Industriële melk verhardt de ontlasting ook bijvoorbeeld.

Ik raad ouders aan om niet te panikeren als het ritme van hun kind verandert. Dat stabiliseert wel tegen dat ze 4 jaar worden. Praat er dus zeker over met de apotheker, die kan informeren en adviseren of een ‘zacht’ laxatief kan helpen of dat een bezoek aan de arts nodig is.

Psychologische factoren kunnen dus een invloed hebben op de passage?

Absoluut! Stress kan verstopping veroorzaken, net als omgevingsfactoren. Denk aan reizen: je verandert van gewoonten (voeding, dagritme, de lucht die je inademt …) en dat beïnvloedt je stoelgang.

Kunnen bepaalde geneesmiddelen ook een impact hebben?

Zeker, ik denk aan opioïden en afgeleiden op basis van morfine, die soms voorgeschreven worden als pijnstiller na een operatie. Sommige hoestsiropen, anti-allergie medicatie, diuretica en bloeddrukverlagers kunnen verstopping veroorzaken. Ook bepaalde medicatie die moet helpen tegen zware misselijkheid in de zwangerschap kan leiden tot constipatie. Een ijzersupplement leidt ook tot verstopping. Dat ongewenst effect blijft zolang je die medicatie gebruikt.

Wat kan je doen als je last hebt van constipatie door het gebruik van medicatie?

Als je geconstipeerd bent of een andere fysieke verandering voelt wanneer je (chronische) medicatie gebruikt, is het aangeraden om dat te bespreken met je apotheker zodat hij of zij kan nagaan of het om een ongewenst effect van je behandeling gaat. Indien dat het geval is, zal hij je doorverwijzen naar je arts – of die zelf contacteren – voor een alternatief.

Van geneesmiddelen gesproken … wanneer is een laxeermiddel nodig?

Als het trio ‘water, vezels, beweging’ geen resultaat geeft na 2 weken, spreek dan je apotheker aan. Op basis van enkele vragen over je eetgewoonten, medicatie, levensstijl en je symptomen, kan hij of zij nagaan of een laxeermiddel vereist is en zo ja, welk middel.

Sommige laxativa zijn ‘zachter’ en werken na 1 tot 3 dagen. Andere hebben een sneller effect (12 uur) maar zijn meer irriterend. Je apotheker zal je uitleggen hoe en wanneer je ze moet nemen, zodat je geen overdosis neemt wanneer het gewenste effect even op zich laat wachten.

Je raadt dus geen gebruik op eigen initiatief aan?

Sommigen loven ook de vermagerende werking van laxativa … Je apotheker staat voor je klaar om je te helpen met een juiste oplossing. Hij of zij zal je wijzen op alarmsignalen waarvoor je een arts moet consulteren. Laxeermiddelen worden verkocht zonder voorschrift, maar zoals ieder geneesmiddel, kunnen ze ongewenste effecten hebben: hartproblemen, verstoring in het opnemen van kalium of natrium, flatulentie, gasophoping, diarree (…).

Als je diabetes hebt, is het ook belangrijk om te weten dat laxativa een invloed kunnen hebben op je suikerspiegel. Er kan ook lichamelijke gewenning optreden bij laxativa die meer ‘irriterend’ werken, wat kan leiden tot een luiere darm. Zo beland je in een vicieuze cirkel. Dan is ontwenning onder medische begeleiding noodzakelijk. Ik raad absoluut af om laxeermiddelen te gebruiken om gewicht te verliezen: je riskeert niet alleen tekorten en ongewenste effecten, maar ook afhankelijkheid.

Gebruik je dan niet beter natuurlijke producten op basis van planten, om gewenning te vermijden?

‘Natuurlijk’ betekent niet automatisch ‘goed’. Sommige planten zoals senna of duindoorn bevatten antraceen afgeleiden, die overeen[1]stemmen met de irriterende laxativa. Ik denk ook aan aloë vera, dat hepatitis kan veroorzaken. Gelukkig zijn die effecten omkeerbaar, maar het is beter om advies te vragen aan je apotheker voor je supplementen of remedies op basis van planten wil gebruiken.

Samengevat dus, bij constipatie, spreek je apotheker aan?

Ja, laat constipatie je leven niet beïnvloeden terwijl je apotheker je kan helpen! Met niet-medicamenteuze oplossingen, advies over laxeermiddelen en het gebruik ervan, controle op eventuele geneesmiddeleninteracties en eventuele ongewenste effecten van jouw behandeling en een tijdige doorverwijzing naar je arts indien er alarmsignalen opduiken … En meestal kan je apotheker je ook gewoon geruststellen, want constipatie is vaak van voorbijgaande aard. Aarzel dus niet om erover te praten!​

Deel dit artikel:

Facebook
LinkedIn
WhatsApp

Dit vind je misschien ook leuk: